PBSC
(peripheral blood stem cell)
Peripheral Blood Stem Cells (PBSCs)
Peripheral Blood Stem Cells (PBSCs) หรือ สเต็มเซลล์จากกระแสเลือดของตนเอง
สเต็มเซลล์จากกระแสเลือด (Peripheral Blood Stem Cells: PBSCs) คือสเต็มเซลล์ที่ได้มาจากเม็ดเลือดที่ไหลเวียนอยู่ในกระแสเลือด โดยปกติสเต็มเซลล์จากกระแสเลือดจะมีปริมาณน้อยมาก แต่หากมีโกรธแฟคเตอร์ (Growth factor) ที่เหมาะสม เช่น G-CSF ก็สามารถกระตุ้นให้สเต็มเซลล์เพิ่มจำนวนขึ้นได้
งานวิจัยจำนวนมากพบว่า สเต็มเซลล์จากกระแสเลือด (Peripheral Blood Stem Cells: PBSCs) สามารถช่วยฟื้นฟูผู้ที่มีปัญหาโรคหลอดเลือดหัวใจ ต่าง ๆ ได้แก่
- โรคเส้นเลือดสมองตีบ (Stroke)
- โรคหลอดเลือดแดงแข็ง (Atherosclerosis)
- โรคหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (Erectile dysfunction)
- โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (Myocardial infarction)
- โรคความจำเสื่อม (Alzheimer’s Disease)
- โรคปวดศีรษะไมเกรน (Migraine) และอื่นๆ
ปัจจุบันนี้ เราสามารถเก็บสเต็มเซลล์จากกระแสเลือด ของเราเองได้อย่างปลอดภัย และไม่เจ็บตัวเลย โดยขั้นตอนที่ง่ายมาก โดยการฉีดยากกระตุ้นให้สเต็มเซลล์เพิ่มจำนวนมากขึ้น และเคลื่อนย้ายออกจากไขกระดูกไปสูกระแสโลหิต เพื่อให้สามารถนำออกจากร่างกายได้โดยง่าย สะดวก และไม่ทำให้รู้สึกเจ็บ และไม่จำเป็นต้องใช้ยาสลบ
ขั้นตอนการทำสเต็มเซลล์จากเลือด (Peripheral Blood Stem Cells: PBSCs)
Day 1-4
ฉีดยากระตุ้นสเต็มเซลล์ (G-CSF Injection)
Day 5
เก็บสเต็มเซลล์จากกระแสเลือด (PBSC Collection) โดยใช้เวลาประมาณ 3-4 ชั่วโมง
Day 5-7
เพาะเลี้ยงสเต็มเซลล์เพิ่มเติมด้วยน้ำยาเลี้ยงสูตรเฉพาะ (Stem cell culture)
Day 8
ฉีดสเต็มเซลล์ (Stem cell therapy)
*สำหรับผู้ที่ต้องการเก็บสเต็มเซลล์ไว้รักษาครั้งต่อไป สามารถเก็บสเต็มเซลล์ไว้ได้ 10 ปี (Stem cell Banking 10 Years)
ข้อปฎิบัติตัวระหว่างการฉีดยากระตุ้นสเต็มเซลล์
1. ควรฉีดยากระตุ้นสเต็มเซลล์ในเวลาใกล้เคียงกัน โดยต้องฉีดต่อเนื่อง 4 วัน
2. การฉีดยากระตุ้นอาจทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ หรือมีไข้ต่ำๆ ได้โดยอาการดังกล่าวจะหายไปเอง
3. กรณีที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนทุกครั้ง
4. รับประทานอาหารปกติ ไม่ต้องงดน้ำหรืออาหารก่อนฉีดยากระตุ้นสเต็มเซลล์
ข้อปฎิบัติตัวก่อน-หลังฉีดสเต็มเซลล์บำบัด
1. หลังเข้ารับสเต็มเซลล์บำบัดอาจเกิดอาการง่วงนอน อ่อนเพลีย หรือมีไข้ต่ำๆ ได้
2. หลีกเลี่ยงกิจกรรมหรือการออกกำลังกายหนัก หลังจากการให้เซลล์อย่างน้อย 7 วัน
3. ควรพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่
ข้อปฎิบัติตัวก่อนการเก็บสเต็มเซลล์จากเลือด
1. ควรรับประทานอาหารมื้อหลักก่อนการเก็บสเต็มเซลล์ (ใช้เวลาประมาณ 2-4 ชั่วโมง)
2. ควรพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่เป็นเวลาอย่างน้อย 3 วัน
ประโยชน์
1. ฟื้นฟูระบบหลอดเลือดและหัวใจ : PBSC ช่วยฟื้นฟูผู้ที่มีปัญหาโรคหลอดเลือดหัวใจ เช่น โรคเส้นเลือดสมองตีบ (Stroke) และโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (Myocardial infarction)
2. บำบัดโรคหลอดเลือดและสมอง : ช่วยรักษาโรคหลอดเลือดแดงแข็ง (Atherosclerosis) และโรคความจำเสื่อม (Alzheimer’s Disease)
3. ปรับปรุงสมรรถภาพทางเพศ : PBSC มีส่วนช่วยในการรักษาโรคหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (Erectile dysfunction)
4. บรรเทาอาการปวดศีรษะไมเกรน : ช่วยลดความถี่และความรุนแรงของอาการปวดศีรษะไมเกรน (Migraine)
5. ฟื้นฟูสุขภาพโดยรวม : PBSC ช่วยกระตุ้นการสร้างเซลล์ใหม่และซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหาย ทำให้ร่างกายฟื้นฟูและมีสุขภาพที่ดีขึ้น
วิธีการทำงาน
1. การกระตุ้นสเต็มเซลล์ : ผู้รับบริการจะได้รับการฉีดยากระตุ้นสเต็มเซลล์ (G-CSF) ต่อเนื่องเป็นเวลา 4 วัน เพื่อเพิ่มจำนวนสเต็มเซลล์ในกระแสเลือด
2. การเก็บสเต็มเซลล์ : ในวันที่ 5 จะทำการเก็บสเต็มเซลล์จากกระแสเลือด โดยใช้เวลาประมาณ 3-4 ชั่วโมง
3. การเพาะเลี้ยงสเต็มเซลล์ : สเต็มเซลล์ที่เก็บได้จะถูกนำไปเพาะเลี้ยงเพิ่มเติมด้วยน้ำยาเลี้ยงสูตรเฉพาะ เพื่อเพิ่มจำนวนและคุณภาพของสเต็มเซลล์
4. การฉีดสเต็มเซลล์ : ในวันที่ 8 สเต็มเซลล์ที่เพาะเลี้ยงจะถูกฉีดกลับเข้าสู่ร่างกายของผู้รับบริการ เพื่อฟื้นฟูและซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหาย
เหมาะกับใครบ้าง
1. ผู้ที่มีปัญหาโรคหลอดเลือดและหัวใจ: เช่น โรคเส้นเลือดสมองตีบ (Stroke) และโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (Myocardial infarction)
2. ผู้ที่มีปัญหาโรคหลอดเลือดแดงแข็ง (Atherosclerosis): สเต็มเซลล์ช่วยฟื้นฟูและปรับปรุงการทำงานของหลอดเลือด
3. ผู้ที่มีปัญหาหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (Erectile dysfunction): PBSC ช่วยปรับปรุงการไหลเวียนของเลือดและฟื้นฟูสมรรถภาพทางเพศ
4. ผู้ที่มีปัญหาความจำเสื่อม (Alzheimer’s Disease): สเต็มเซลล์ช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองและปรับปรุงการทำงานของระบบประสาท
5. ผู้ที่มีอาการปวดศีรษะไมเกรน (Migraine): PBSC ช่วยลดความถี่และความรุนแรงของอาการปวดศีรษะ
6. ผู้ที่ต้องการฟื้นฟูสุขภาพโดยรวม: สเต็มเซลล์ช่วยกระตุ้นการสร้างเซลล์ใหม่และซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหาย ทำให้ร่างกายฟื้นฟูและมีสุขภาพที่ดีขึ้น
วิธีการเตรียมตัวก่อนรับบริการ
1. ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ:
- นัดหมายเพื่อพูดคุยกับแพทย์เกี่ยวกับประวัติสุขภาพ โรคประจำตัว ยาที่ใช้อยู่ และประวัติการแพ้ยา เพื่อประเมินความพร้อมก่อนการรักษา
2. งดยาบางชนิด:
- ยาต้านการอักเสบ (NSAIDs): เช่น ไอบูโพรเฟน หรือแอสไพริน ควรงดใช้ยากลุ่มนี้อย่างน้อย 7 วันก่อนการเก็บสเต็มเซลล์ เพื่อป้องกันผลกระทบต่อการเก็บสเต็มเซลล์
3. งดดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่:
- ควรงดดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่อย่างน้อย 3 วันก่อนการเก็บสเต็มเซลล์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการฟื้นฟู
4. ดื่มน้ำให้เพียงพอ:
- ดื่มน้ำอย่างน้อย 1.5-2 ลิตรต่อวัน ในช่วง 2-3 วันก่อนการเก็บสเต็มเซลล์ เพื่อช่วยให้ร่างกายพร้อมสำหรับการเก็บ
5. พักผ่อนให้เพียงพอ:
- ควรนอนหลับอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน ในช่วง 2-3 วันก่อนการเก็บสเต็มเซลล์ เพื่อให้ร่างกายฟื้นฟูและพร้อมสำหรับการรักษา
6. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์:
- เลือกรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น เนื้อปลา ไข่ และถั่ว เพื่อเสริมสร้างเซลล์และเตรียมร่างกายให้พร้อม
7. หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนัก:
- งดการออกกำลังกายที่ใช้แรงมาก ในช่วง 2-3 วันก่อนการเก็บสเต็มเซลล์ เพื่อป้องกันความอ่อนล้าของร่างกาย
8. สวมเสื้อผ้าที่สะดวกสบาย:
- ในวันที่เข้ารับการเก็บสเต็มเซลล์ ควรสวมเสื้อผ้าที่หลวมและสบาย เพื่อความสะดวกในการทำหัตถการ
9. แจ้งข้อมูลเกี่ยวกับอาหารเสริม:
- หากกำลังใช้อาหารเสริมบางชนิด เช่น วิตามินหรือผลิตภัณฑ์ที่ส่งผลต่อระบบเลือด ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
วิธีดูแลและปฎิบัติหลังทำบริการ
1. ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- ดื่มน้ำอย่างน้อย 8-10 แก้วต่อวันในช่วง 1-2 สัปดาห์แรก เพื่อช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตและการทำงานของสเต็มเซลล์มีประสิทธิภาพ
2. พักผ่อนให้เพียงพอ
- นอนหลับอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน เพื่อให้ร่างกายฟื้นตัวและสนับสนุนการทำงานของเซลล์ที่ได้รับการกระตุ้น
3. งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
- งดดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่อย่างน้อย 7 วันหลังการทำ PBSC เพราะอาจลดประสิทธิภาพของการฟื้นฟูเซลล์
4. หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ใช้แรงมาก
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนักหรือกิจกรรมที่ทำให้ร่างกายเหนื่อยล้าในช่วง 1 สัปดาห์แรก
5. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
- เลือกอาหารที่มีโปรตีน วิตามิน และสารต้านอนุมูลอิสระสูง เช่น ปลา ผักใบเขียว และผลไม้ เพื่อเสริมสร้างการฟื้นฟูเซลล์
6. หลีกเลี่ยงแสงแดดจัด
- หากการรักษาเกี่ยวข้องกับผิว ควรใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF สูงและหลีกเลี่ยงการโดนแสงแดดโดยตรง
7. สังเกตอาการผิดปกติ
- หากมีอาการผิดปกติ เช่น อาการบวม แดง หรือปวดบริเวณที่เก็บหรือฉีดสเต็มเซลล์ ควรแจ้งแพทย์หรือเจ้าหน้าที่ทันที
8. เข้ารับการติดตามผล
- นัดหมายเพื่อติดตามผลตามคำแนะนำของแพทย์ เพื่อประเมินการตอบสนองของร่างกายและวางแผนการรักษาเพิ่มเติม
9. หลีกเลี่ยงการใช้ยาโดยไม่ได้รับคำแนะนำ
- หากจำเป็นต้องใช้ยา ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อป้องกันการรบกวนการทำงานของสเต็มเซลล์
ข้อควรระวัง
1. แจ้งประวัติสุขภาพอย่างละเอียด
- โรคประจำตัว: หากคุณมีโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ โรคตับ โรคไต หรือโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง ควรแจ้งแพทย์ก่อนรับบริการ
- การแพ้: หากเคยมีอาการแพ้ยาหรือการรักษาเกี่ยวกับสเต็มเซลล์ ควรแจ้งให้ทีมแพทย์ทราบ
2. หลีกเลี่ยงการทำ PBSC ในบางกรณี
- การตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร: การทำ PBSC ไม่แนะนำสำหรับผู้ที่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร เว้นแต่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
- ผู้ที่มีภาวะติดเชื้อ: หากคุณมีการติดเชื้อ หรือแผลเปิดในบริเวณที่เกี่ยวข้อง ควรเลื่อนการรักษาออกไปจนกว่าร่างกายจะพร้อม
3. งดยาบางชนิดก่อนรับบริการ
- งดใช้ยาต้านการอักเสบ (NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟน หรือแอสไพริน อย่างน้อย 7 วันก่อนเข้ารับบริการ เนื่องจากยาเหล่านี้อาจรบกวนการเก็บและการทำงานของสเต็มเซลล์
4. ปฏิบัติตามคำแนะนำหลังการรักษาอย่างเคร่งครัด
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่อาจก่อให้เกิดการบาดเจ็บหรือความอ่อนล้าของร่างกายในช่วง 1 สัปดาห์แรกหลังการรักษา
5. สังเกตอาการผิดปกติ
- หากมีอาการผิดปกติ เช่น อาการบวมแดง อาการปวด หรือมีไข้หลังการรักษา ควรแจ้งแพทย์ทันที
6. หลีกเลี่ยงการใช้ยาโดยไม่ได้รับคำแนะนำ
- หากจำเป็นต้องใช้ยาเพิ่มเติมหลังการรักษา ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบต่อการฟื้นตัวของสเต็มเซลล์
7. เลือกสถานพยาบาลที่ได้มาตรฐาน
- การทำ PBSC ควรดำเนินการโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในคลินิกที่ได้รับการรับรอง เช่น Mousai Wellness Center
8. หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่
- งดดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่อย่างน้อย 7 วันก่อนและหลังการรักษา เพราะอาจลดประสิทธิภาพของการฟื้นฟู